1 स्थानिक वेळ व प्रमाण वेळ

---

1. दिनमान कालावधी म्हणजे काय ? 1) सूर्यास्तापासून सूर्योदयापर्यंतचा कालावधी 2) एका सूर्यास्तापासून दुसऱ्या सूर्यास्तापर्यंतचा कालावधी 3) एका सूर्योदयापासून दुसऱ्या सूर्योदयापर्यंतचा कालावधी 4) सूर्योदयापासून सूर्यास्तापर्यंतचा कालावधी

2. नैसर्गिक घटनांच्या संदर्भाने कोणती साधने वापरून वेळ सांगितली जाते ? 1) वरीलपैकी कोणतेच नाही 2) वरीलपैकी दोन्ही 3) घटिकापात्र 4) वाळूचे घड्याळ

3. पृथ्वीचे परिवलन पूर्ण होण्यासाठी किती कालावधी लागतो ? 1) 12 तास 2) 24 तास 3) 24 दिवस 4) 365 दिवस

4. पृथ्वी स्वतःभोवती कोणत्या दिशेने फिरते ? 1) दक्षिणेकडून उत्तरेकडे 2) उत्तरेकडून दक्षिणेकडे 3) पश्चिमेकडून पूर्वेकडे 4) पूर्वेकडून पश्चिमेकडे

5. पृथ्वीच्या परीवलनादरम्यान रेखावृत्ते कोणत्या दिशेने क्रमाक्रमाने सूर्यासमोर येतात ? 1) पुर्वेकेडून 2) उत्तरेकडून 3) दक्षिणेकडून 4) पश्चिमेकडून

6. सूर्यास्तापासून सूर्योदयापर्यंतचा कालावधी म्हणजे काय ? 1) रात्रमान कालावधी 2) सूर्यास्त कालावधी 3) दिनमान कालावधी 4) सूर्योदय कालावधी

7. सावलीची लांबी दुपारी आखूड असते तर संध्याकाळी जास्त असते तेव्हा सूर्याच्या आकाशातील स्थानाची काय बदलते ? 1) लांबी व उंची 2) दिशा व लांबी 3) लांबी व रुंदी 4) रुंदी व उंची

8. जेव्हा सावलीची लांबी कमी असते तेव्हा कोणती वेळ असते ? 1) रात्र 2) सकाळ 3) मध्यान्ह 4) संध्याकाळ

9. दोन लगतच्या रेखावृत्तांच्या मधील स्थानिक वेळेत किती मिनिटांचा फरक असतो ? 1) 2 मिनिट 2) 60 मिनिट 3) 1 मिनिट 4) 4 मिनिट

10. ध्रुवावर सूर्योदय आणि सूर्यास्त यांची वेळ सांगायची असल्यास काय सांगावी लागते ? 1) सावलीची लांबी 2) वेळ 3) दिवस 4) तारीख

11. दोन रेखावृतांच्या स्थानिक वेळेत एक तासाचा फरक असेल तर त्या दोन रेखावृत्तांमध्ये किती रेखावृत्तांचा फरक आहे ? 1) 20 2) 15 3) 10 4) 24

12. भारताची प्रमाणवेळ कोणत्या शहरावरून जाणाऱ्या रेखावृत्तावरील वेळेनुसार ठरवली आहे ? 1) ग्रीनीच 2) मिर्झापूर 3) कोलकाता 4) अहमदाबाद

13. भारताची प्रमाण वेळ ग्रीनीच येथील वेळेपेक्षा ___________ 1) 5 तास 30 मिनिटांनी पुढे आहे 2) 5 तास 30 मिनिटांनी मागे आहे 3) 4 तास 30 मिनिटांनी पुढे आहे 4) 2 तास 30 मिनिटांनी पुढे आहे

14. जर भारतात रात्रीचे 11 वाजले असतील तर त्याच वेळेस ग्रीनीच येथे किती वाजले असतील ? 1) संध्याकाळचे 5:30 2) संध्याकाळचे 4:30 3) सकाळचे 5:30 4) संध्याकाळचे 6:30

15. जयपूरचे महाराजा सवाई जयसिंग यांनी अठराव्या जंतर-मंतर हि खगोलीय वेधशाळा कोठे बांधली ? 1) जयपूर 2) दिल्ली 3) वरील सर्व 4) वाराणसी