3. अपूर्णांक व व त्यावरील चार मूलभूत क्रिया


1. हे जाणून घ्या :
व्यावहारिक अपूर्णांकाचे मुख्यत्वे तीन प्रकार आहे.
1) अंशाधिक अपूर्णांक 2) छेदाधिक अपूर्णांक 3) पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक
1) अंशाधिक अपूर्णांक : अपुर्णाकातील अंश स्थानावरील संख्या छेदस्थानापेक्षा मोठी असेल तर त्या अपूर्णांकास अंशाधिक अपूर्णांक म्हणतात.
उदा. 17/5, 5/2, 8/7 या सर्व अपूर्णांकामधे अंश हे छेदापेक्षा मोठे आहेत म्हणून वरील सर्व अपूर्णांक अंशाधिक आहेत.
2) छेदाधिक अपूर्णांक : अपूर्णांकाच्या छेद स्थानावरील संख्या अंशापेक्षा मोठी असेल तर त्या अपूर्णांकास छेदाधिक अपूर्णांक म्हणतात.
उदा. 5/17, 2/5, 7/8 या सर्व अपूर्णांकामध्ये छेद अंशापेक्षा मोठा आहे. म्हणून या अपूर्णांकाना छेदाधिक अपूर्णांक म्हणतात.
3) पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक : पूर्णांक व अपूर्णांक (छेदाधिक) मिळून तयार होणाऱ्या अपूर्णांकास पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक म्हणतात.
उदा. 3+2/5 = 3 2/5, येथे 3 ही संख्या पूर्णांक आहे व 2/5 ही संख्या छेदाधिक अपूर्णांक आहे. म्हणून 3 2/5 या संख्येस पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक म्हणतात. याचे वाचन 'तीन पूर्णांक दोन छेद पाच' असे करतात.
प्रश्न : 5/8 हा अपूर्णांक कोणता अपूर्णांक आहे ?




2. 6/7 हा अपूर्णांक कोणता अपूर्णांक आहे ?




3. 8/12 या अपूर्णांकाचा प्रकार कोणता ?




4. 4 9/15 हा अपूर्णांक कोणत्या प्रकारात समाविष्ट होतो ?




5. 8 7/14 हा अपूर्णांक कोणत्या प्रकारात समाविष्ट होतो ?




6. खालीलपैकी कोणता अपूर्णांक अंशाधिक अपूर्णांक नाही ?
5 4/5, 6/8, 15/5, 45/40




7. 17/7 या अपूर्णांकाचे पूर्णांकयुक्त अपूर्णांकामधे रुपांतर करा




8. 68/9 या अपूर्णांकाचे पूर्णांकयुक्त अपूर्णांकामधे रुपांतर करा




9. 4 5/8 या अपूर्णांकाचे अंशाधिक अपूर्णांकामधे रुपांतर करा.




10. 6 7/9 या अपूर्णांकाचे अंशाधिक अपूर्णांकामधे रुपांतर करा.




11. 8/4 + 9/4 = किती ?




12. 12/7 + 14/7 = किती ?




13. 33/7 - 15/7 = किती ?




14. 48/55 हा अपूर्णांक कोणता अपूर्णांक आहे ?




15. 26/4 या अपूर्णांकाचे पूर्णांकयुक्त अपूर्णांकामधे रुपांतर करा.




This is more feedback!
This is the feedback!
feedback!



Back to Top