7 लोकसंख्या

---

1. लोकसंख्येतील वाढ किंवा घट कोणत्या घटकांशी निगडीत असते ? 1) जन्मदर व मृत्युदर 2) वरील सर्व 3) सरासरी आयुर्मान 4) स्थलांतर

2. एका वर्षात दरहजारी लोकसंख्येमागे जन्मलेल्या एकूण जिवंत अर्भकांची संख्या म्हणजे _______. 1) जन्मदर 2) मृत्युदर 3) आयुर्मान 4) लोकसंख्या दर

3. एखाद्या प्रदेशातून इतर ठिकाणी वास्तव्यासाठी व्यक्ती जाणे यास कोणते स्थलांतर म्हणतात ? 1) बहि:स्थलांतर 2) पुन:स्थलांतर 3) अंत:स्थलांतर 4) यापैकी नाही

4. एखाद्या प्रदेशाच्या विकासाचे निर्देशक खालीलपैकी कोणते ? 1) अनियंत्रित लोकसंख्या 2) लोकसंख्या नियंत्रणात असणे 3) लोकसंख्येत वाढ होणे 4) लोकसंख्येत घट होणे

5. मुबलक साधनसंपत्ती असलेल्या प्रदेशाच्या तुलनेत साधनसंपत्ती कमी असलेल्या व हवामान अनुकूल नसलेल्या प्रदेशात लोकसंख्या ________. 1) जास्त असते 2) अनियंत्रित असते 3) कमी असते 4) सारखी असते

6. लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे प्राकृतिक घटक कोणते ? 1) मृदा 2) वरील सर्व 3) हवामान 4) भौगोलिक स्थान

7. शेती, कारखानदारी, नागरीकरण, वाहतूक, बाजारपेठ, इत्यादी लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे कोणते घटक आहेत ? 1) राजकीय घटक 2) सामाजिक घटक 3) प्राकृतिक घटक 4) आर्थिक घटक

8. लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे सामाजिक घटक कोणते ? 1) रूढी व परंपरा 2) वरील सर्व 3) भाषा 4) धर्म

9. देशातील लोकसंख्या व क्षेत्रफळ यांचे गुणोत्तर म्हणजेच ________. 1) राष्ट्रीय उत्पन्न 2) दरडोई उत्पन्न 3) वयोगट प्रमाण 4) लोकसंख्येची घनता

10. दरहजारी पुरुषांमागे स्त्रियांची संख्या म्हणजेच ________. 1) लोकसंख्येची घनता 2) लिंग गुणोत्तर 3) साक्षरता प्रमाण 4) वयोगट प्रमाण

11. भारतात कार्यक्षम लोकसंख्या गट म्हणजे कोणत्या वयांतील लोकसंख्या गट मानला जातो ? 1) 20 ते 50 2) 15 ते 59 3) 18 ते 60 4) 15 ते 35

12. कार्यक्षम वयोगटात असूनही जे लोक नोकरी किंवा व्यवसाय करत नाहीत त्यांना काय समजले जाते ? 1) सुशिक्षित बेरोजगार 2) कार्यकारी 3) निरक्षर 4) अकार्यकारी

13. किती वयापेक्षा अधिक वयोगटांतील लोकांचे वर्गीकरण साक्षर किंवा निरक्षर अशा गटात केले जाते ? 1) 10 वर्षे 2) 7 वर्षे 3) 12 वर्षे 4) 5 वर्षे

14. 1980 व 1990 च्या दशकात मानव विकास निर्देशांक हि संकल्पना कोणी मांडली ? 1) महबूब-अल-हक 2) दोन्ही पर्याय चूक 3) दोन्ही पर्याय बरोबर 4) अमर्त्य सेन

15. मानव विकास निर्देशांक ठरविताना प्रामुख्याने कोणता निकष विचारात घेतला जातो ? 1) आर्थिक निकष 2) शिक्षण 3) आरोग्य 4) वरील सर्व